Φαιστός
Ετυμολογία[]
Το όνομα είναι προελληνικό και στις πινακίδες της Κνωσού Γραμμικής Β αναφέρεται ως "Paito" και η ετυμολογία της είναι από το φα(F)ιστός= λαμπρός, ένδοξος.
Γενικότερα, η ονομασία "Φαιστός", ενδεχομένως, οφείλεται σε ένα πρόγονο λαό που η ονομασία του αποδόθηκε μεταγενέστερα από τις ετυμολογικές ρίζες:
- Θεσ-, Θεττ-, Βισ-, Βουδ-, Βεσ-, Βοττ-, Φαισ-, Πισ- κλπ...
Η ονομασία "Φαιστός" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξεις
- Βιθυνοί = (Βη(σ)-θυνοί) = Βησσοί + Θυνοί
- Βόσπορος = Βησσών πόρος
- Βυζάντιο
- Βιζύη
- Βίσα, πόλη Θράκης
- Βιζώνη, πόλη Μοισίας
- Βοττιαία, χώρα Μακεδονίας
- Φθία
- Πίσα, πόλη Ηλείας
- Βοιωτία.
- Βίστονες, λαός Θράκης
- Βισάνθη, πόλη Θράκης
- Φαιστός, πόλη Εσταιώτιδας
- Φαιστός, πόλη Κρήτης
- Εστιαιώτιδα = (Β)εστιαιώτιδα
- Ιστιαία = (Β)ιστιαία, πόλη Εύβοιας
- Όσσα Όρος = (Β)όσσα, όρος Θεσσαλίας
- Βουδίνοι, λαός Σκυθίας
- Weshshesh, Λαός της Θάλασσας
- Βουδίνοι (Σκυθική φυλή, ενδεχομένως εκ-σκυθι-θείσα)
- Φινεύς, βασιλέας Θράκης
- Παίτοι (φυλή, ενδεχομένως εκ-θρακισθείσα)
- Βησσοί (φυλή, ενδεχομένως εκ-θρακισθείσα)
- Βυζάντιο, πόλη Θράκης
- Βισάνθη, πόλη Θράκης
- Βίστονες
- Βιθυνοί
- Ηδωνοί (ίσως πρότερον, ((Β)ηδωνοί) (φυλή, ενδεχομένως εκ-θρακισθείσα)
- Βοττική, χώρα Χαλκιδικής
- Βοττιαίοι
- Βόιο Όρος
- Θάσος
- Θεσσαλία (πρότερον Θετταλία)
- Δωδώνη (πρότερον, Βωδώνη)
- Βοιβηίδα Λίμνη
- Φοίβος
- Φαέθων
- Φοίβη
- Πυθία
- Φθία
- Πτώο Όρος
- Βοιωτία
- Οίτη Όρος (ίσως αρχικά, (Β)οίτη)
- Οιταίοι (ίσως αρχικά, (Β)οιταίοι)
- Ποίας, σύμμαχος Ηρακλή
- Αίθικες (ίσως πρότερον, (Φ)αίθικες, Φθίοι)
- Φωκίδα (ίσως πρότερον, Φω(θ)κίς)
- Ιθάκη
- Αιτωλία (ίσως αρχικά, (Β)αιτωλία)
- Αττική (ίσως αρχικά, (Β)αιττική)
- Αθήνα (ίσως αρχικά (Β)αθήνα)
- Αθηνά (ίσως αρχικά (Β)αθηνά)
- Άθως Όρος (ίσως αρχικά (Β)άθως)
Ίδρυση[]
Ο χρόνος ίδρυσής της είναι άγνωστος.
Γεωγραφία[]
Η ακριβής θέση της είναι:
Βρίσκεται στα νοτιοδυτικά του Ηρακλείου, σε απόσταση 62 km, σε υψόμετρο 100 m, νότια του ποταμού Γεροποτάμου και του αρχαίου Ληθαίου.
Η θέα του λόφου είναι πανοραμική και περιβάλλεται από τους επιβλητικούς ορεινούς όγκους της Ίδης, των Αστερουσίων και των Λασηθιωτικών Ορέων, ενώ σε μικρή απόσταση βρίσκεται η κωμόπολη "Τυμπάκι". Οικονομικό, διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο, επόπτευε την εύφορη πεδιάδα της Μεσαράς. Υπό τον έλεγχο της Φαιστού βρίσκονταν οι λιμένες των "Ματάλων" και του Κομμού[1].
Ένα σημαντικό στοιχείο για το ναυτικό εμπόριο της Μυκηναϊκής Εποχής είναι ότι η Απολλωνία της Λιβύης απέχει 190 ναυτικά μίλια από την Φαιστό (περίπου 350 Km).
Ιστορία[]
Η Φαιστός ήταν η δεύτερη σημαντικότερη πόλη της Κρήτης κατά τη δεύτερη χιλιετία προ Χριστού, μετά από την Κνωσό, και αποτελεί σήμερα σημαντικό αρχαιολογικό χώρο.
Στη Φαιστό βασίλευσε η δυναστεία που είχε ιδρύει ο Ραδάμανθυς, υιος του Δία.
Η πόλη συμμετείχε στην εκστρατεία των Αχαιών κατά της Τροίας.
Η πρώτη αναφορά στην Φαιστό γίνεται από τον Όμηρο στην Ιλιάδα (Β 648):
- Φαιστόν τε Ῥύτιόν τε, πόλεις εὖ ναιετοώσας
όπου μνημονεύει την Φαιστό στον κατάλογο των πόλεων που συμμετείχαν στον Τρωικό πόλεμο και την περιγράφει ως πόλη «εὖ ναιετοώσα», καλά κατοικημένη.
αλλά και την Οδύσσεια (Γ 296)
- ἐς Φαιστόν, μικρὸς δὲ λίθος μέγα κῦμ' ἀποέργει
Ο αρχαίος ιστορικός Διόδωρος ο Σικελιώτης αποδίδει την ίδρυση της Φαιστού, όπως και της Κνωσού και της Κυδωνίας, στον Μίνωα (Ιστορική Βιβλιοθήκη Ε',5,78)
- "Μετὰ δὲ τὰς τῶν θεῶν γενέσεις ὕστερον πολλαῖς γενεαῖς φασι γενέσθαι κατὰ τὴν Κρήτην ἥρωας οὐκ ὀλίγους, ὧν ὑπάρχειν ἐπιφανεστάτους τοὺς περὶ Μίνω καὶ Ῥαδάμανθυν καὶ Σαρπηδόνα. τούτους γὰρ μυθολογοῦσιν ἐκ Διὸς γεγεννῆσθαι καὶ τῆς Ἀγήνορος Εὐρώπης, ἥν φασιν ἐπὶ ταύρου διακομισθῆναι προνοίᾳ θεῶν εἰς τὴν Κρήτην. Μίνω μὲν οὖν πρεσβύτατον ὄντα βασιλεῦσαι τῆς νήσου, καὶ κτίσαι πόλεις οὐκ ὀλίγας ἐν αὐτῇ, τούτων δ´ ἐπιφανεστάτας τρεῖς, Κνωσὸν μὲν ἐν τοῖς πρὸς τὴν Ἀσίαν νεύουσι μέρεσι τῆς νήσου, Φαιστὸν δ´ ἐπὶ θαλάττης ἐστραμμένην ἐπὶ μεσημβρίαν, Κυδωνίαν δ´ ἐν τοῖς πρὸς ἑσπέραν {κεκλιμένοις} τόποις κατ´ ἀντικρὺ τῆς Πελοποννήσου. θεῖναι δὲ καὶ νόμους τοῖς Κρησὶν οὐκ ὀλίγους, προσποιούμενον παρὰ Διὸς τοῦ πατρὸς λαμβάνειν, συνερχόμενον εἰς λόγους αὐτῷ κατά τι σπήλαιον. κτήσασθαι δὲ καὶ δύναμιν ναυτικὴν μεγάλην, καὶ τῶν τε νήσων τὰς πλείστας καταστρέψασθαι καὶ πρῶτον τῶν Ἑλλήνων θαλαττοκρατῆσαι. μεγάλην δὲ δόξαν περιποιησάμενον ἐπ´ ἀνδρείᾳ καὶ δικαιοσύνῃ, καταστρέψαι τὸν βίον ἐν Σικελίᾳ κατὰ τὴν ἐπὶ Κώκαλον στρατείαν, περὶ ἧς τὰ κατὰ μέρος ἀνεγράψαμεν ὅτε τὰ περὶ Δαίδαλον ἀνεγράφομεν, δι´ ὃν καὶ τὴν στρατείαν συνέβη γενέσθαι..
Από την Γεωμετρική εποχή η Φαιστός γνωρίζει νέα περίοδο ακμής.
Στην Κλασσική Εποχή, η πόλη ήταν ανεξάρτητη και αυτόνομη και έκοβε πολλά νομίσματα στα οποία εικονιζόταν η Ευρώπη καθισμένη σε ταύρο και μία κεφαλή λέοντος με τις λέξεις ΦΑΙΣΤΙΩΝ ΤΟ ΦΑΙΜΑ.
Παρότι φαίνεται ότι το διοικητικό κέντρο της περιοχής μεταφέρθηκε στην "Αγία Τριάδα", η Φαιστός συνεχίζει να μεγαλώνει και αποτελεί μια πολυάνθρωπη, πλούσια και δυνατή πόλη-κράτος.
Η κυριαρχία της απλωνόταν από το ακρωτήριο Λίθινο μέχρι και το Ακρωτήριο Μέλισσα (Σαχτούρια, Ρέθυμνο), ενώ διέθετε δύο καλούς λιμένες, τον Κομμό και τα Μάταλλα.
Κατά την Ιστορική Εποχή νότια του Μινωικού ανακτόρου ιδρύθηκε μεγάλος ναός αφιερωμένος στη θεά Ρέα.
Επί πολλά έτη βρισκόταν σε αντιπαράθεση, για την κυριαρχία στη περιοχής, με την άλλη μεγάλη πόλη-κράτος της νοτιο-κεντρικής Κρήτης, τη Γόρτυνα, η οποία τελικά στα μέσα του 2ου αι. π.Χ. την κατέλαβε και την κατέστρεψε εκ θεμελίων.
Από τις θρησκευτικές τελετές που γινόταν στη Φαιστό είναι γνωστές αυτές που γίνονταν προς τιμήν του Διός Βελχανού, της Λατούς (Λητούς) Φυτίης και της Ρέας/Μεγάλης Μητέρας, καθώς και η εορτή Εκδύσια.
Αρχαιολογία[]
Στοιχεία για την ιστορία της αρχαίας πόλης ήρθαν στο φως έπειτα από Ιταλικές αρχαιολογικές ανασκαφές[2].
Πρώτος επεσήμανε τη θέση της Φαιστού ο Spratt (II, 24). Οι ανασκαφές άρχισαν το 1900 μ.Χ. και στο ανάκτορο το 1909 μ.Χ. και συνεχίστηκαν κατά τα επόμενα έτη. Ανάμεσα στα ευρήματα υπάρχουν πολύχρωμα "καμαραϊκά αγγεία" και πολλά άλλα.
Στη Φαιστό η Μινωική Εποχή αρχίζει το 2.600 π. Χ.
Το πρώτο ανάκτορο βρισκόταν στη δυτική πλευρά του αρχαιολογικού χώρου[3], οικοδομήθηκε το 2.000 π.Χ. σε αλλεπάλληλα επίπεδα και οι τοίχοι του ήταν κτισμένοι με αργολιθοδομή.
Το ανάκτορο καταστράφηκε από σεισμό το 1730 π.Χ., όπως και η Κνωσός.
Στη θέση των ερειπίων κτίστηκε ανάκτορο, μεγαλοπρεπέστερο του πρώτου.
Το νέο ανάκτορο κτίσθηκε πάνω από τα ερείπια του πρώτου, είχε ανάλογο σχέδιο με μόνη διαφορά το ελαφρά υπερυψωμένο επίπεδο του, λόγω της ύπαρξης των ερειπίων. Η κεντρική αυλή των ανακτόρων είχε παρόμοιες διαστάσεις με τις αυλές της Κνωσού και των Μαλίων και ενδεχομένως χρησιμοποιούνταν για τελετές λατρευτικού χαρακτήρα όπως τα Ταυροκαθάψια[4].
Η σημαντικότητα του ανακτόρου της Φαιστού έγκειται στο γεγονός ότι παρέχει εξαιρετική στρωματογραφία αλλά και πληροφορίες για τη σχέση μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου ανακτόρου και των δύο διαφορετικών φάσεων του Μινωικού πολιτισμού εν γένει.
Υποσημειώσεις[]
- ↑ Υπουργείο Πολιτισμού/Φαιστός
- ↑ Λογιάδου, Μαρινάτου, 1989, σελ. 143.
- ↑ Λογιάδου, Μαρινάτου, 1989, σελ. 144.
- ↑ Λογιάδου, Μαρινάτου, 1989, σελ. 145
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- Κρήτες
- Κρήτη
- Ιστορικές Πόλεις Κρήτης
- Ηγεμόνες Κρήτης
- Κάρες
- Μινωικός Πολιτισμός
- Δίσκος Φαιστού
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)