Science Wiki
Advertisement

Πελοπόννησος

Peloponnesus


Maps-Peloponnesus-00-goog

Πελοπόννησος

Maps-Peloponessus-02-goog

Πελοπόννησος

Maps-Peloponnesos-01-goog

Η Πελοπόννησος κατά την Κλασσική Εποχή

Maps-Peloponnesos-03-goog

Πελοπόννησος

Maps-Peloponnesos-04-goog

Πελοπόννησος

Maps-Greece-South-01-goog

Πελοπόννησος

Maps-Peloponnesos-05-goog

Πελοπόννησος

Maps-Peloponnesus-02-goog

Πελοπόννησος

Γεωγραφική περιοχή της Ελλάδας, που βρίσκεται στα νότια του ηπειρωτικού της τμήματος.

Ετυμολογία[]

Η ονομασία "Πελοπόννησος" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "Πελών Νήσος" όπου Πελοί εννούνται οι Πελασγοί.

Φαίνεται πιθανόν ότι όταν Αιολείς και Αχαιοί κατέφθασαν και εγκαταστάθηκαν στην Θεσσαλία και Μέση Ελλάδα (προ του 1600 π.Χ.) εξεδίωξαν από αυτές τους Πελασγούς οι οποίοι περιορίσθηκαν επί αρκετό διάστημα στην Πελοπόννησο. Είναι λοιπόν αρκετά πιθανόν να αποκαλούσαν την χερσόνησο αυτή με την λέξη "Πελάς" ή "Παλλάς" (δηλ. "Πελασγία" = χώρα των Πελασγών)

Στη ετυμολογία αυτή συνηγορούν τα κατάλοιπα της ονομασίας:

Η αρχαία ετυμολόγηση από την φράση "Πέλοπος νήσος" αποτελεί πιθανώς παρετυμολογία.

Εισαγωγή[]

Το Πριγκιπάτο της Αχαΐας ήταν ένα κρατίδιο που δημιουργήθηκε από τον Γουλιέλμο Α' Σαμπλίτη κατά την 4η Σταυροφορία (1205 - 1210) στα εδάφη της Πελοποννήσου, τα οποία διαμοιράσθηκαν σε φέουδα μεταξύ των Φράγκων Σταυροφόρων.

Ήταν αρχικά υπό την εξουσία του Γουλιέλμου Σαμπλίτου και στη συνέχεια από τους Βιλλεαρδουίνους.

Η κατάσταση του πριγκιπάτου άλλαξε πολλές φορές μέχρι το 1452, οπότε και επανήλθε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία υπό τον Κωνσταντίνο ΙΑ' Παλαιολόγο, μετέπειτα αυτοκράτορα του Βυζαντίου, για να περιέλθει επί βραχύ διάστημα στους Οθωμανούς Τούρκους.

Η πρωτεύουσα του πριγκιπάτου ήταν η Ανδραβίδα. Κύριος λιμένας του ήταν η Γλαρέντζα (Clarence) (στη θέση "Παλαιόκαστρο", δυτικά της σημερινής Κυλλήνης) και σημαντικό του κάστρο ήταν το Χλεμούτσι ή Clermont λίγο πιο νότια.

Η κατάκτηση και η πρώτη δυναστεία του Σαμπλίτη[]

Όταν ο Βονιφάτιος ο Μομφερατικός το 1204 κατέκτησε τη Θεσσαλονίκη, κινήθηκε νότια προς τον Ισθμό της Κορίνθου κατακτώντας συνεχώς νέα εδάφη.

Στην Πελοπόννησο την ίδια εποχή βρισκόταν ο Γοδεφρείδος Α' Βιλλεαρδουίνος που είχε βγει στην ακτή λόγω θαλασσοταραχής: ενώ οι άλλοι ιππότες της 4ης Σταυροφορίας παρέκκλιναν της πορείας τους και τελικά κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη, ο Γοδεφρείδος αποβιβάστηκε στην Παλαιστίνη, όμως κατά την επιστροφή του το 1204, το πλοίο του λόγω καταιγίδας βρήκε καταφύγιο στη Μεθώνη.

Εκεί βρήκε τους κατοίκους της περιοχής σε πλήρη αναρχία και τους άρχοντες του τόπου να ανταγωνίζονται για την κατάληψη της εξουσίας.

Τότε έλαβε πρόσκληση από τον άρχοντα της Κορώνης, Ιωάννη Καντακουζηνό, με τον οποίο και ήλθε σε συμφωνία να συνεργαστούν για την κατάκτηση όλης της Πελοποννήσου. Έτσι ο Γοδεφρείδος κατέστη κύριος των παραλίων της Μεσσηνίας, της Ηλείας και Αχαΐας (Πάτρα).

Όταν ο Βονιφάτιος ο Μομφερατικός το 1205 άρχισε να πολιορκεί το Άργος, ο Βιλλεαρδουίνος προσέτρεξε προς βοήθειά του και εκεί πρότεινε στον Γουλιέλμο Σαμπλίτη, συμπολεμιστή του Βονιφάτιου, να κατακτήσουν μαζί την Πελοπόννησο, πρόταση με την οποία συμφώνησε και ο Βονιφάτιος, δίνοντάς τους όσα εδάφη θα μπορούσαν να κατακτήσουν εφόσον παρέμεναν υποτελείς του.[1]

Ο Βιλλεαρδουίνος είχε ήδη κατακτήσει την Πάτρα και την Ανδραβίδα. Μέσω Πάτρας προχώρησαν στην Ηλεία και έπειτα στη Μεσσηνία, βρίσκοντας αντίσταση μόνο στην Κυπαρισσία (Αρκαδιά).

Φθάνοντας κοντά στη Μεθώνη, στον «Ελαιώνα του Κούντουρα» συνάντησαν τον βυζαντινό στρατό σε μια τελευταία προσπάθεια του διοικητή της Πελοποννήσου, Μιχαήλ Δούκα, να προβάλει αντίσταση.

Στη μάχη που έγινε γνωστή ως Μάχη του ελαιώνα του Κούντουρα, οι Φράγκοι επέτυχαν συντριπτική νίκη κατά των Βυζαντινών, και από τότε ο Σαμπλίτης ονομάστηκε πρίγκιπας της Αχαΐας.

Συνεχίζοντας οι δύο ιππότες κατέκτησαν όλη την Πελοπόννησο βρίσκοντας αντίσταση μικρή στην Καρύταινα και στο Νύκλι (πόλη-κάστρο στην Αρκαδία) και στα Σκόρτα, όπου ο Δοξαπατρής Βουτσαράς αντέταξε σθεναρή αντίσταση.

Τα μοναδικά εδάφη που έμειναν εκτός της Φραγκικής επικράτειας ήταν οι Βενετικές πλέον Μεθώνη και Κορώνη και η Μονεμβασία, η οποία κατακτήθηκε, όμως, αργότερα μετά από πολύχρονη πολιορκία.

Το 1209 ο Σαμπλίτης έμαθε ότι ο μεγαλύτερος αδελφός του Λουδοβίκος πέθανε άτεκνος και έπρεπε να επιστρέψει στη Γαλλία για να πάρει τα δικαιώματά του.

Φεύγοντας άφησε στη θέση του ως βάιλο τον ανιψιό του Ούγο Σαμπλίτη, επειδή ο υιος του ήταν ανήλικος. Επιπλέον άφησε μία επιτροπή για να διαμοιράσει το πριγκιπάτο στους πιστούς του ιππότες (να τους δοθούν βαρωνίες) αλλά και στους ντόπιους που δέχθηκαν την υποτέλεια στους Φράγκους.

Στη διαδρομή όμως προς τη Γαλλία απέθανε στην Απουλία της Ιταλίας.

Λίγο αργότερα απέθανε και ο ανιψιός του Ούγος, οπότε το πριγκιπάτο περιήλθε στον Γοδεφρείδο Βιλλεαρδουίνο, ο οποίος πήρε τη θέση του Ούγου ως βάιλος μέχρι να εμφανισθεί ο κληρονόμος του Γουλιέλμου, Ροβέρτος Α' Σαμπλίτης. Με μηχανορραφία του Γοδεφρείδου όμως, ο Ροβέρτος καθυστέρησε και οι άλλοι ευγενείς αναγνώρισαν αυτόν ως πρίγκιπα της Αχαΐας.

Οι Βιλλεαρδουίνοι[]

Κατά την εξουσία των Βιλλεαρδουίνων το πριγκιπάτο γνώρισε μεγάλη ακμή. Οι Βιλλεαρδουίνοι έστησαν νομισματοκοπείο στη Γλαρέντζα και έκοβαν δικό τους νόμισμα.

Ο Βιλλεαρδουίνος αναλαμβάνοντας πρίγκιπας συγκρούστηκε με την Καθολική Εκκλησία δημεύοντας την περιουσία της στην περιοχή και με αυτή έκτισε το Χλεμούτσι. Ο Γοδεφρείδος Α' απέκτησε από τους εντόπιους φεουδάρχες, τους επονομαζόμενους "κεφαλάδες", αλλά και από τον Πάπας Ιννοκέντιο Γ', την κυριότητα της Αχαΐας, της Ηλείας και της Μεσσηνίας, ένα μέρος της Αρκαδίας, και τον τίτλο του πρίγκηπα της Αχαΐας. Παρ' όλα αυτά, στους "κεφαλάδες" αναγνωρίστηκαν τα παλαιά τους προνόμια (η γη και οι δουλοπάροικοι) και αφού ανέβηκαν στην τάξη των ιπποτών, είχαν το δικαίωμα να μετέχουν στις συνελεύσεις της Ανδραβίδας μαζί με τους Φράγκους άρχοντες.

Το 1255 ο τότε πρίγκηπας Γουλιέλμος Β' Βιλλεαρδουίνος προσπάθησε να καταλάβει την Εύβοια, αλλά ξεκίνησε εμφύλιο πόλεμο με τους υποτελείς του τριτημόριους βαρώνους της νήσου και του Δουκάτου των Αθηνών.

Το 1259, μετά τη Μάχη της Πελαγονίας, οι Φράγκοι του Πριγκιπάτου νικήθηκαν από τον Μιχαήλ Η' Παλαιολόγο και αναγκάστηκαν να του παραχωρήσουν κάστρα στη Λακωνία για να ελευθερωθεί ο Βιλλεαρδουίνος.

Από τότε το Πριγκιπάτο, εμπλέκοντας στους Βυζαντινούς στην Πελοπόννησο, άρχισε διαρκή πόλεμο εναντίον τους που έληξε μόνο το 1430 με την πτώση του.

Η αρχή της παρακμής[]

Με το θάνατο του Γουλιέλμου του Β΄, στην αρχηγία του πριγκιπάτου βρέθηκε ο Ανδεγαβικός Οίκος, οπότε και η Ισαβέλλα Α' Βιλλεαρδουίνου συζεύχθηκε τον Φίλιππο Α' της Σαβοΐας, τον οποίο ο Κάρολος Β' της Κάτω Ιταλίας κατηγόρησε για ατιμία επειδή δεν τον βοήθησε στην εκστρατεία κατά του Δεσποτάτου της Ηπείρου, και εφόσον η Ισαβέλλα δεν είχε ζητήσει την άδεια του πατέρα της για να συζευχθεί τον Φίλιππο, ο Κάρολος τους απάλλαξε από το πριγκιπάτο τους και το παρέδωσε στον Φίλιππο Β' του Τάραντος στις 5 Μαΐου του 1306.

Οι δυναστικές έριδες και οι διεκδικητές του θρόνου του Πριγκιπάτου συνεχίστηκαν μέχρι το τέλος του, καλώντας μάλιστα οι διεκδικητές ακόμα και μισθοφορικούς στρατούς όπως οι Ναβαραίοι.

Ο ένας από τους αρχηγούς αυτών των μισθοφόρων έφθασε να γίνει και ο ίδιος πρίγκιπας, πρόκειται για τον Πέτρο του Σαν Σουπεράνο (του Μπορντώ).

Τον 13ο αιώνα χάθηκε και περιήλθε στους Βυζαντινούς η Βαρωνία των Καλαβρύτων, ενώ η Βαρωνία της Πάτρας τον 14ο αιώνα έγινε ανεξάρτητο κράτος, άμεσα υποτελές στον Πάπα.[2]

Οι Ζαχαρίες και το τέλος[]

Η τελευταία ηγεμονική οικογένεια του Πριγκηπάτου ήταν οι Ζαχαρίες.

Ο Κεντυρίων Ζαχαρίας, ως τελευταίος πρίγκιπας, δεν μπόρεσε να προβάλει σοβαρή αντίσταση στους Βυζαντινούς, χάνοντας σταδιακά όλα τα εδάφη του Πριγκιπάτου.

Το 1430 παρέδωσε το φρούριο και τη Βαρωνία της Χαλανδρίτσας, την τελευταία κτήση που του είχε αποείνει, στον Θωμά Παλαιολόγο.

Στη συμφωνία που έκανε κράτησε για τον εαυτό του την βαρωνία της Αρκαδίας και του έδωσε την κόρη του Αικατερίνη Ζαχαρία και τον γιο του Ιωάννης Β' Ασάν Ζαχαρία ως αιχμάλωτο.

Ο Ιωάννης Β', τιτλούχος πρίγκιπας της Αχαΐας, επαναστάτησε κατά του Θωμά και άρχισε πόλεμο με τους Βυζαντινούς για την ανάκτηση των χαμένων εδαφών, χωρίς επιτυχία.

Με τον θάνατό του ουσιαστικά έπαψε να υπάρχει το πριγκιπάτο και ο τίτλος του πρίγκιπα.

Κατάλογος των Πριγκίπων της Αχαΐας[]

Περίοδος Όνομα
1205 - 1209 Γουλιέλμος Α' Σαμπλίτης
1209 - 1218 Γοδεφρείδος Α' Βιλλεαρδουίνος
1218 - 1246 Γοδεφρείδος Β' Βιλλεαρδουίνος
1246 - 1278 Γουλιέλμος Β' Βιλλεαρδουίνος
1278 - 1285 Κάρολος Α' της Ανδεγαυίας, βασιλέας της Σικελίας
1285 - 1289 Κάρολος Β' Οι Βασιλείς της Κάτω Ιταλίας παραμένουν κυρίαρχοι του Πριγκιπάτου της Αχαΐας
1289 - 1307 Ισαβέλλα Α' Βιλλεαρδουίνου (γνωστή ως Ιζαμπώ)
  • 1ος σύζυγος Φίλιππος αΑ' ο Ασθενικός, της Σικελίας (1271 - 1277)
  • μεταξύ 1289 και 1297 με τον δεύτερο σύζυγό της Φλωρέντιο της Αναγαβίας
  • μεταξύ 1301 και 1307 με τον τρίτο σύζυγό της Φίλιππο Α' τον Αυταρχικό, της Σαβοΐας
Πρίγκηπες από το Βασίλειο της Νάπολης Πρίγκηπες απόγονοι των Βιλλεαρδουίνων
Περίοδος Όνομα Περίοδος Όνομα
1307 - 1313 Φίλιππος Β' ο Πρεσβύτερος, Α' του Τάραντος 1307 - 1313 Μαργαρίτα Βιλλεαρδουίνου
1313 - 1318 Ματθίλδη της Αναγαβίας και ο σύζυγός της Λουδοβίκος Α' της Βουργουνδίας 1313 - 1315 Ισαβέλλα Β' ντε Σαβράν, θυγατέρα της Μαργαρίτας Βιλλεαρδουίνου και ο σύζυγός της Φερδινάνδος της Μαγιόρκας
1318? Εύδων (Εύδων Δ΄ της Βουργουνδίας), (αδελφός του Λουδοβίκου της Βουργουνδίας) 1315 - 1316 Ιάκωβος Α' (ο Ατυχής, Γ' της Μαγιόρκας) και ο πατέρας του Φερδινάρδος της Μαγιόρκας
1318? Λουδοβίκος Β' (Α' των Βουρβόνων) (αγόρασε τα δικαιώματα από τον Εύδωνα Δ' της Βουργουνδίας) 1316 - 1333 Ιάκωβος Α' (ο Ατυχής, Γ' της Μαγιόρκας)
1318 - 1333 Ιωάννης A' της Γραβίνας ή του Δυρραχίου, (μέσω της συζύγου του Ματθίλδης της Αναγαβίας)
1333 - 1346 Αικατερίνη του Κουρτεναί, των Βαλουά, σύζυγος του Φιλίππου του Τάραντος, και μητέρα του Ροβέρτου του Τάραντος (1332 - 1364). Αυτός συζεύχθηκε την Μαρία Α' των Βουρβώνων(1354 - 1387) 1340 - 1349 Ιάκωβος Α' ο Ατυχής, (Γ' της Μαγιόρκας)
1364 - 1373 Φίλιππος Γ' ο Νεώτερος, (Β' του Τάραντος) 1349 - 1375 Ιάκωβος Β' ο Αγωνιστής, (Δ' της Μαγιόρκας)
1373 - 1381 Ιωάννα (Ιωάννα Α' της Κάτω Ιταλίας)


Το 1373, Ο Ιάκωβος της Μαγιόρκας δίνει το Πριγκιπάτο στη σύζυγό του Ιωάννα Α' της Κάτω Ιταλίας, ενώνοντας τις δυο οικογένειες που είχαν απαίτηση στο θρόνο του Πριγκιπάτου
Περίοδος Όνομα
1381 - 1383 Ιάκωβος Γ' των Βωών, ανιψιός του Φιλίππου του Τάραντος. Επωφελούμενος της φυλάκισης της Ιωάννας Α' της Νάπολης, ανέλαβε το Πριγκιπάτο.
1383 - 1396 Κάρολος Γ' (Κάρολος Γ' της Κάτω Ιταλίας των Ανζού-Δυρραχίου)
1386 - 1396 Λαδίσλαος (Λαδίσλαος Α' της Κάτω Ιταλίας των Ανζού-Δυρραχίου)
1396 - 1402 Πέτρος του Σαν Σουπεράνο, Ιταλός τυχοδιώκτης
1402 - 1404 Μαρία Β' Ζαχαρία
1404 - 1430 Κεντυρίων Ζαχαρίας
Το 1430, Ο Θωμάς Παλαιολόγος καταλύει το Πριγκιπάτο

Βάϊλοι του Πριγκιπάτου[]

Οι βάϊλοι ήταν οι επίτροποι του Πρίγκιπα όταν αυτός απουσίαζε από το Πριγκιπάτο. Μετά το 1278, όταν ο Πρίγκιπας δεν έμενε στο πριγκιπάτο, ήταν μόνιμοι.

  • 1208-1209 : Ούγος Σαμπλίτης
  • 1209-1209 : Γοδεφρείδος Α΄ Βιλλεαρδουίνος
  • 1259-1263 : Γκυ Α΄ ντε Λα Ρος
  • 1278-1278 : Ιωάννης ντε Σωντερόν
  • 1278-1280 : Γαλερανός ντε Ιβρύ
  • 1280-1282 : Φίλιππος ντε Λαγκονές
  • 1282-1285 : Γκυ ντε Λα Τρεμουάιγ
  • 1285-1287 : Γουλιέλμος ντε Λα Ρος
  • 1287-1289 : Νικόλαος Β΄ Σαιντ-Ομέρ
  • 1289-1289 : Γκυ ντε Λιλ ντε Σαρπινύ
  • 1297-1300 : Ριχάρδος Α΄ Ορσίνι
  • 1300-1307 : Νικόλαος Γ΄ Σαιντ-Ομέρ
  • 1307-1308 : Γκυ Β΄ ντε Λα Ρος
  • 1308-1309 : Μπερτέν Βισκόντ ή Μπερτίν Βισκόντε
  • 1309-1311 : Τομμάσο ντε Μαρτσάνο
  • 1311-1313 : Ζιλ ντε Λα Πλανς
  • 1313-1317 : Νικόλαος Μαύρος
  • 1317-1318 : Εουστάσιο Παγκάνο ντε Νότσερα
  • 1318-1321 : Φεντερίκο ντε Τροκίσιο
  • 1321-1322 : Λιγκόριο Γκουιντάτσο
  • 1322-1323 : Περονέ ντε Βιλαμαστρέ
  • 1323-1325 : Νικόλαος ντε Ζουανβίλ
  • 1325-1327 : Πιέρ ντε Συ
  • 1327-1329 : Φραντσέσκο ντε λα Μόνακα
  • 1329-1331 : Γουλιέλμος Φραγκιπάνης
  • 1331-1332 : Γεράρδος ντ'Ανγκουιλάρα
  • 1333-1333 : Γκουίντο Ρομάνο
  • 1333-1336 : Πέτρος του Σαν Σεβέρο
  • 1336-1338 : Βετράνδος των Μπώ
  • 1340-1341 : Νικολό Ατσαγιόλι
  • 1341-1346 : Βετράνδος των Μπώ
  • 1348-1348 : Ζαν Ντελμπυΐ
  • 1355-1356 : Πιέτρο Μινούτολο
  • 1358-  ;  : Φραγκίσκος ντε Μάσα
  • 1363-1364 : Αλεσσάντρο Μπραγκάτσιο Ιμπριάκο
  • 1366-1369 : Κάρολος Ζένος
  • 1370-1373 : Μπαλτάσαρ ντε Σόρμπα
  • 1374-1376 : Φραγκίσκος του Σαν Σεβερίνο
    • 1376-1384 : Παύλος Φόσκαρης (Βικάριος (Βάιλος) του Πάπα)
  • 1377-1379 : Χουάν Φερνάντεθ ντε Ερέδια
  • 1379-1381 : Χέσσο ντε Σλέγκελχολτ
  • 1379-1381 : Ροστάνιο ντε Λαγκονές
  • 1381-1386 : Μαγιότο ντε Κοκαρέλη
  • 1386-1394 : Πέτρος Μπόρντο του Σαν Σουπεράνο
  • 1394-1396 : Άγγελος Ατσαγιόλι

Υποσημειώσεις[]

  1. Κωνσταντίνος Παπαρηγόπουλος, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Βιβλίο Δέκατο τρίτο, Νέος Ελληνισμός-Φραγκοκρατία, εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ, Αθήνα 1992
  2. Στέφανος Θωμόπουλος, Ιστορία της πόλεως Πατρών από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1821, Εκ της βασιλικής τυπογραφίας Νικολάου Γ. Ιγγλέση, Εν Αθήναις 1888

Εσωτερική Αρθρογραφία[]

Βιβλιογραφία[]

Ιστογραφία[]


Ikl Κίνδυνοι ΧρήσηςIkl

Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες
σε αυτήν την εγκυκλοπαίδεια
ωστόσο, παρακαλούμε να λάβετε σοβαρά υπ' όψη ότι
η "Sciencepedia" δεν μπορεί να εγγυηθεί, από καμιά άποψη,
την εγκυρότητα των πληροφοριών που περιλαμβάνει.

"Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα
να έχουν αλλοιωθεί, βανδαλισθεί ή μεταβληθεί από κάποιο άτομο,
η άποψη του οποίου δεν συνάδει με το "επίπεδο γνώσης"
του ιδιαίτερου γνωστικού τομέα που σας ενδιαφέρει."

Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι
όλα τα άρθρα μπορεί να είναι ακριβή, γενικώς,
και για μακρά χρονική περίοδο,
αλλά να υποστούν κάποιο βανδαλισμό ή ακατάλληλη επεξεργασία,
ελάχιστο χρονικό διάστημα, πριν τα δείτε.



Επίσης,
Οι διάφοροι "Εξωτερικοί Σύνδεσμοι (Links)"
(όχι μόνον, της Sciencepedia
αλλά και κάθε διαδικτυακού ιστότοπου (ή αλλιώς site)),
αν και άκρως απαραίτητοι,
είναι αδύνατον να ελεγχθούν
(λόγω της ρευστής φύσης του Web),
και επομένως είναι ενδεχόμενο να οδηγήσουν
σε παραπλανητικό, κακόβουλο ή άσεμνο περιεχόμενο.
Ο αναγνώστης πρέπει να είναι
εξαιρετικά προσεκτικός όταν τους χρησιμοποιεί.

- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν

IonnKorr-System-00-goog



>>Διαμαρτυρία προς την wikia<<

- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)


Advertisement