Φωκίς
Phocis, Φωκίδα
Κλασσική Φωκίδα.
Σύγχρονη Δυτική Βοιωτία που αντιστοιχεί περίπου στην Κλασσική Φωκίδα.
- Μία ιστορική χώρα της Μέσης Ελλάδας.
Ετυμολογία[]
Η ονομασία "Φω-κίς" ενδεχομένως συνδέεται ετυμολογικά με την λέξη "Βησσοί"
Επίσης με τις λέξεις:
- Φώ-κος
- Φαία-κες
- (Φ}αίγι-να)
- (Φ)αια-κός
- (Φ)αίας ο Λοκρός
- (Φ)αίας ο Σαλαμίνιος
- (Φ)ω-γυ-γία
- (Φ)αι-γεύς
- (Φ)α-χαιοί
- (Φ)αιγι-άλεια
- Φιγ(ά)-αλεια
- Φηγεύς
Ίσως όμως η ονομασία να είναι παραφθορά των "Φωκτίς" και "Φύσκος" επομένως του λαού Εκτήνων
Γεωγραφία[]
 Ελλάδα
|
|---|
| Ιστορική Διαίρεση |
| Μέση Ελλάδα |
|
| Πελοπόννησος |
|
Συνορεύει με τις εξής χώρες:
- Β:
- Ν:
- Δ:
- Α:
Μορφολογία[]
- Οι σημαντικότερες οροσειρές της είναι:
- Οι σημαντικότεροι ποταμοί της είναι:
- Πλείστος Ποταμός
- Δαφνούς Ποταμός (Μόρνος)
- Ύλαιθος Ποταμός (Σκίτσας)
- Πίνδος Ποταμός (Κανιανίτης)
- Οι σημαντικότερες λίμνες της είναι:
Δημογραφία[]
Οι λαοί που την κατοίκησαν σε διάφορες ιστορικές περιόδους ήταν:
- οι Φωκείς
Οι σημαντικότερες ιστορικές πόλεις της ήταν: Η Φωκίδα περιλάμβανε έναν μεγάλο αριθμό πόλεων, οι περισσότερες εκ των οποίων ήταν καλά οχυρωμένες.
Στον βορρά (Βορειοδυτική Φωκίδα), στα σύνορα με την Δωρίδα, υπήρχαν
Περί από τον ποταμό Κηφισσό, που αποτελούσε την καρδιά της Φωκίδας, βρίσκονταν οι περισσότερες αρχαίες Φωκικές πόλεις.
- Η Ελάτεια που ήταν και η πρωτεύουσα της συμπολιτείας,
- η Τιθορέα,
- η Αμφίκλεια,
- ή Δρυμαία,
- το Τεθρώνιο,
- οι Νεών,
- οι Παραποταμία,
- η Τριταία,
- οι Πεδιείς,
- ο Λέδων και
- λίγο πιο ανατολικά οι Αβαί και
- η Υάμπολις.
- o Δαφνούς (σύγχρ. "Άγιος Κωνσταντίνος")
Νοτιότερα στις κοιλάδες νότια του Παρνασσού, κοντά στα σύνορα με την Βοιωτία, βρισκόταν
ενώ λίγο δυτικότερα στις βόρειες πλαγιές του Ελικώνα βρισκόταν
Δυτικότερα (Δυτική Φωκίδα), στα σύνορα με την Οζολία Λοκρίδα ήταν κτισμένες οι πόλεις
- Κρίσσα,
- Κυπάρισσος, (σημ. Αράχωβα)
- Εχεδάμεια και
- Ανεμώρεια, (κοντά στην σημερινή Αράχωβα)
Στην Κορινθιακή παραλία (Νότια Φωκίδα) υπήρχε η παραθαλάσσια Κίρρα (κοντά στην σημερινή Ιτέα) που ήταν για μεγάλη περίοδο Φωκική πόλη και επίνειο της Κρίσσας.[1].
Άλλες παραθαλάσσιες πόλεις ήταν:
Σε κάποιες περιόδους της ιστορίας οι Φωκείς ελέγχαν και την περιοχή των Δελφών.[2]
Η Λιλαία, ο Πανοπέας, η Δαυλίδα και η Υάμπολη παρέμεναν ίσχυρές Φωκικές πόλεις για μεγάλη περίοδο της ιστορίας.
Η πόλη Κρίσσα ήταν η δυτικότερη Φωκική πόλη και βρισκόταν πάνω από την πεδιάδα της Άμφισσας στην περιοχή που σήμερα είναι κτισμένη η κώμη "Χρισσό" (η οποία φέρει παραφθαρμένο το αρχαίο όνομα).
Κατά τον Πρώτο Ιερό Πόλεμο (595 - 591 π.Χ.) καταστράφηκε η Κίρρα, το επίνειο της Κρίσσας και η Κρίσσα υπέστη μεγάλες καταστροφές και πέρασε στον έλεγχο των Δελφών.
Η Κυπάρισσος και η Ανεμώρεια ήταν μικρότερες πόλεις με μικρό ρόλο τα μεταγενέστερα έτη. Πιστεύεται ότι βρίσκονταν στις νοτιοδυτικές πλαγιές του Παρνασσού στην περιοχή της σημερινής Αράχωβας.
Ομηρική Φωκίδα[]
Ο Όμηρος στην Ιλιάδα, στον κατάλογο των Νεών αναφέρει συνολικά εννέα Φωκικές πόλεις που έλαβαν μέρος στην Τρωική Εκστρατεία[3]. Αυτές ήταν
- η Λιλαία,
- ο Πανοπέας,
- η Δαυλίδα,
- η Υάμπολη,
- η Κυπάρισσος,
- η Κρίσσα,
- η Ανεμώρεια,
- η Παραποταμία[4] και
- η Πυθώ (Πυθώ είναι το Ομηρικό όνομα των Δελφών).
Ιστορία[]
Η Φωκίδα πήρε το όνομά της σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία, κατά μία εκδοχή από τον αρχηγό των Αιγινητών, που κατέλαβαν την περιοχή, Φώκο, γιο του Αιακού και κατά μία άλλη από τον Φώκο, γιο του Ορτυνίωνα, που ήταν ο αρχηγός των Κορινθίων που κυρίευσαν την περιοχή.
Ήταν διάσημη για το σημαντικότερο μαντείο της αρχαιότητας, τον "ομφαλό της γης", τους Δελφούς.
Διάσημοι ηγεμόνες-στρατηγοί
Προϊστορικοί κάτοικοι της Φωκίδας ήταν οι Πελασγοί ενώ αργότερα ήρθαν σε αυτή οι Αιολείς και τελευταίοι οι Δωριείς.
Στην αρχαιότητα η θέση της Φωκίδας διέφερε από την σημερινή. Βρισκόταν ανατολικότερα και εκτεινόταν μέχρι την Αντίκυρα, τους Δελφούς και το Κρισαίο Πεδίο από όπου ξεκινούσε η Οζολία Λοκρίδα, η οποία προστέθηκε με την ανασύσταση του Ελληνικού Κράτους στην περιοχή της Φωκίδας. Οι σπουδαιότερες πόλεις της Οζολίας ή Εσπερίας Λοκρίδας, η Άμφισσα, η Μυονία (σημερινή Αγία Ευθυμία), το Χάλαιον, η Οιάνθεια (σημερινό Γαλαξίδι), ο Τολοφώνας και το Ευπάλιον ανήκουν στην σημερινή Φωκίδα.
Η περιοχή της Φωκίδας είχε τη μέγιστη συνεισφορά στην Ελληνική Επανάσταση με την ανάδειξη αγωνιστών όπως:
- ο Σαλώνων Ησαΐας,
- ο Αθανάσιος Διάκος,
- ο Οδυσσέας Ανδρούτσος,
- ο Πανουργιάς, ο Δυοβουνιώτης,
- ο Τράκας,
- ο Γκούρας,
- ο Μητρόπουλος κλπ.
Η επέτειος της κατάληψης του κάστρου της Άμφισσας από τους Έλληνες (10 Απριλίου 1821) εορτάζεται με κάθε επισημότητα κάθε χρόνο από τους κατοίκους της πόλης.
Στα χρόνια της κατοχής από τους Ιταλούς και Γερμανούς, η περιοχή δοκιμάστηκε άσχημα και υπήρξαν καταστροφές.
Η περιοχή, επίσης, δοκιμάστηκε και στον Εμφύλιο Πόλεμο με πολλές απώλειες για τους κατοίκους της.
Υποσημειώσεις[]
- ↑ Σφάλμα παραπομπής: Μη έγκυρη ετικέτα
<ref>· δεν δίνεται κείμενο για παραπομπές με όνομαpaus - ↑ Arxaiologia.gr Άρθρο του αρχαιολόγου Φώτη Ντάσιου
- ↑ Βικηθήκη - Ιλιάδα Ραψωδία Β΄στίχοι 517-520 Αὐτὰρ Φωκήων Σχεδίος καὶ Ἐπίστροφος ἦρχον υἷες Ἰφίτου μεγαθύμου Ναυβολίδαο, οἳ Κυπάρισσον ἔχον Πυθῶνά τε πετρήεσσαν Κρῖσάν τε ζαθέην καὶ Δαυλίδα καὶ Πανοπῆα, οἵ τ' Ἀνεμώρειαν καὶ Ὑάμπολιν ἀμφενέμοντο, οἵ τ' ἄρα πὰρ ποταμὸν Κηφισὸν δῖον ἔναιον, οἵ τε Λίλαιαν ἔχον πηγῇς ἔπι Κηφισοῖο·
- ↑ οἵ τ' ἄρα πὰρ ποταμὸν Κηφισὸν δῖον ἔναιον
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- Δελφοί
- Ιεροί Πόλεμοι
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
| Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)