Φωνήεν

Φωνήεν

vowel

Φωνήεν

Φωνήεν

- Μία κατηγορία γραμμάτων.

Ετυμολογία

Η ονομασία "Φωνήεν" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "φωνή".

Εισαγωγή

Στη Φωνητική, φωνήεντα ονομάζονται οι φθόγγοι οι οποίοι κατά τον σχηματισμό τους στη φωνητήρια οδό στερούνται οποιουδήποτε φραγμού ή επαρκούς στένωσης, ώστε να παραχθεί ακουστή τριβή.

Με άλλα λόγια, ο εξερχόμενος αέρας για τον σχηματισμό ενός φωνήεντος περνά πάνω από το κέντρο της γλώσσας κατά ομοιόμορφο τρόπο, χωρίς, πρακτικά, να βρίσκει αντίσταση πουθενά.

Τα φωνήεντα αποτελούν τη μία από τις δύο κατηγορίες στην ταξινόμηση των φθόγγων· η άλλη κατηγορία είναι τα σύμφωνα.

Σε όλες τις γλώσσες τα φωνήεντα αποτελούν τον πυρήνα της συλλαβής, καθώς μπορούν μόνα τους ή σε συνδυασμό με ένα σύμφωνο (ή περισσότερα) να σχηματίσουν μια συλλαβή, σε αντίθεση με τα σύμφωνα.

Παρ' όλα αυτά υπάρχουν γλώσσες στις οποίες υφίστανται και συμφωνικές συλλαβές, δηλαδή συλλαβές στις οποίες δεν υπάρχει φωνήεν ως πυρήνας, αλλά το ρόλο του φωνήεντος παίζει κάποιο σύμφωνο.

Τέτοιες περιπτώσεις έχουμε στο συλλαβικό l της Αγγλικής Γλώσσας, όπως για παράδειγμα στις λέξεις table = "τραπέζι" και little = "μικρός, λίγο", όπου ο χωρισμός των συλλαβών φωνητικά (σημειώνεται με τελεία), και στο συλλαβικό r της Σερβικής Γλώσσας, όπως για παράδειγμα στις λέξεις vrt = "κήπος" και trg = "αγορά".

Ταξινόμηση

Σύμφωνα με τον κλάδο της αρθρωτικής φωνητικής, η ταξινόμηση των φθόγγων βασίζεται στις αρθρωτικές μεταβλητές, δηλαδή στις κινήσεις

• της Γλώσσας,
• των χειλέων,
• του ουρανίσκου και
• των φωνητικών πτυχών.

Έτσι, ανάλογα με τον τρόπο σχηματισμού τους, τα φωνήεντα ταξινομούνται ως προς

• τη θέση της Γλώσσας κατά τον κάθετο και τον οριζόντιο άξονα,
• ως προς το σχήμα το οποίο παίρνουν τα χείλη,

ενώ ακόμη εξετάζεται

• ο τόπος σχηματισμού (στοματική ή ρινική κοιλότητα, λάρυγγας),
• η διάρκεια εκφοράς,
• η μεταβολή ποιότητας κατά την άρθρωση και
• η ποσότητα της μυϊκής τάσης η οποία χρειάζεται για την παραγωγή τους.

Γραμματική

Τα φωνήεντα της ελληνικής είναι συνολικά επτά και χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:

• Τα βραχέα (ή βραχύχρονα) (ε, ο),
• τα μακρά (ή μακρόχρονα) (η, ω) και
• τα δίχρονα (α, ι, υ)

Σύνοψη

Ελληνικό Αλφάβητο Φωνήεντα
-	Μακρά	Βραχέα	Δίχρονα
-	η, ω	ε, ο	α, ι, υ
Δίφθογγοι
-	Δίφθογγοι με υ	Δίφθογγοι με ι	Απηρχαιωμένοι
-	ευ, ου, αυ	ει, οι, αι,	ηυ, υι

Εσωτερική Αρθρογραφία

• Γραμματικό Σύμφωνο
• Γράμμα
• Γραμματική

Βιβλιογραφία

• Ντέιβιντ Κρύσταλ, Λεξικό γλωσσολογίας και φωνητικής, μετ. Γιώργος Ξυδόπουλος (Πατάκης, 2008).
• Cambridge Learner's Dictionary (Cambridge University Press, 2008) [1] (ανάκτηση 5 Αυγούστου 2008).
• Cambridge Learner's Dictionary (Cambridge University Press, 2008) [2] (ανάκτηση 5 Αυγούστου 2008).

Ιστογραφία

• Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια
• Ομώνυμο άρθρο στην Livepedia
• [ ]
• [ ]

Κίνδυνοι Χρήσης

Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες σε αυτήν την εγκυκλοπαίδεια ωστόσο, παρακαλούμε να λάβετε σοβαρά υπ' όψη ότι η "Sciencepedia" δεν μπορεί να εγγυηθεί, από καμιά άποψη, την εγκυρότητα των πληροφοριών που περιλαμβάνει. "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα να έχουν αλλοιωθεί, βανδαλισθεί ή μεταβληθεί από κάποιο άτομο, η άποψη του οποίου δεν συνάδει με το "επίπεδο γνώσης" του ιδιαίτερου γνωστικού τομέα που σας ενδιαφέρει." Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι όλα τα άρθρα μπορεί να είναι ακριβή, γενικώς, και για μακρά χρονική περίοδο, αλλά να υποστούν κάποιο βανδαλισμό ή ακατάλληλη επεξεργασία, ελάχιστο χρονικό διάστημα, πριν τα δείτε. Επίσης, Οι διάφοροι "Εξωτερικοί Σύνδεσμοι (Links)" (όχι μόνον, της Sciencepedia αλλά και κάθε διαδικτυακού ιστότοπου (ή αλλιώς site)), αν και άκρως απαραίτητοι, είναι αδύνατον να ελεγχθούν (λόγω της ρευστής φύσης του Web), και επομένως είναι ενδεχόμενο να οδηγήσουν σε παραπλανητικό, κακόβουλο ή άσεμνο περιεχόμενο. Ο αναγνώστης πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτικός όταν τους χρησιμοποιεί.

- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν

---

>>Διαμαρτυρία προς την wikia<<

- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)

---