Science Wiki
Science Wiki
Advertisement

Φύλον

gender, sex


Αρχείο:-01-goog.jpg

[[ ]].

- Είναι ένα βιολογικό χαρακτηριστικό.

Ετυμολογία[]

Η ονομασία "Φύλο" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "[[ ]]".

Εισαγωγή[]

Φύλο ενός οργανισμού ονομάζεται το χαρακτηριστικό που τον κατατάσσει σεαρσενικό ή θηλυκό.

Φύλο έχουν κυρίως τα σπονδυλωτά ζώα, επομένως και ο άνθρωπος, και κατά μία έννοια ορισμένα άνθη[1].

Φύλο έχουν μόνο όσοι οργανισμοί αναπαράγωνται αμφιγονικά και διαθέτουν μόνο ένα είδος γαμετών.

Για την αναπαραγωγή χρειάζεται η συνένωση των γαμετών των δύο τύπων (αρσενικό και θηλυκό). Έτσι, προκειμένου να αναπαραχθούν αυτοί οι οργανισμοί χρειάζεται η μεταβίβαση και συνένωση των αρσενικών γαμετών (σπερματοζωαρίων) με τους θηλυκούς γαμέτες (ωάρια).

Ο φορέας της μεταβίβασης ονομάζεται σπέρμα. Η μεταβίβαση αυτή πραγματοποιείται μέσω της συνουσίας στα ζώα. Το τελικό αποτέλεσμα ονομάζεται γονιμοποίηση (των ωαρίων).


Αμφιγονική Αναπαραγωγή[]

Το φύλο καθορίζεται κατά βάση από το είδος των γεννητικών οργάνων τα οποία φέρει έκαστος οργανισμός, ενώ τα μέρη τους διακρίνονται σε εσωτερικά και εξωτερικά. Όλα τα ζώα που έχουν φύλο έχουν εσωτερικά γεννητικά όργανα, στα οποία παράγονται οι γαμέτες. Πρόκειται για τους όρχεις στους αρσενικούς και τις ωοθήκες στους θηλυκούς οργανισμούς.

Τα υδρόβια πλάσματα εκμεταλλεύονται το ύδωρ προκειμένου να γίνει η γονιμοποίηση μέσα σε αυτό. Τα γονιμοποιημένα ωάρια γίνονται γυρίνοι και αναπτύσσονται μέσα στο ύδωρ (με ορισμένες εξαιρέσεις όπως ο ιππόκαμπος).

Τα άνθη εκμεταλλεύονται τον αέρα ή τα δελεασμένα από το νέκταρ έντομα για τη μεταφορά, ενώ η γονιμοποίηση γίνεται στην ανθοδόχη. Τα γονιμοποιημένα άνθη μετατρέπονται σε σπόρους εκτελώντας διαφορετική αναπαραγωγική πορεία από τα ζώα.

Τα ζώα της ξηράς και ο άνθρωπος δεν εκμεταλλεύονται το περιβάλλον τους για τη μεταφορά ή τη γονιμοποίηση. Δίνουν έμφαση στη συνουσία, ώστε να έχουν αναπτύξει αρκετά και τα εξωτερικά γεννητικά τους όργανα και να εμφανίζουν φυλετικό διμορφισμό.

Το γεννητικό όργανο των αρσενικών είναι το πέος με βασική λειτουργία την εναπόθεση του σπέρματος στο αιδοίο του θηλυκού.

Το αντίστοιχο όργανο των θηλυκών είναι το αιδοίο με βασική λειτουργία την απορρόφηση του σπέρματος.

Ύστερα, τα θηλυκά ερπετά και πτηνά γεννούν αυγά με τα γονιμοποιημένα ωάρια, και τα εκκολάπτουν μέχρι να γεννηθούν τα νεογνά.

Στα θηλαστικά (όπου εντάσσονται και οι άνθρωποι) τα γονιμοποιημένα ωάρια αναπτύσσονται μέσα σε ειδικό χώρο (Μήτρα) των θηλυκών ως έμβρυα. Η περίοδος αυτή ονομάζεται κύηση και είναι χαρακτηριστικής διάρκειας για το κάθε θηλαστικό. Για αυτό το σκοπό τα θηλυκά έχουν αναπτύξει μεγαλύτερη σωματική αντοχή σε σχέση με τα αρσενικά. Μόλις αναπτυχθούν αρκετά τα έμβρυα, εγκαταλείπουν τη μήτρα της μητέρας τους με τη γέννηση. Ακόμα και μετά τη γέννηση το σώμα των θηλυκών εξακολουθεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη των απογόνων μέσω του θηλασμού με ειδικά όργανα, τους μαστούς. Όλη αυτή η διαδικασία βοηθάει στην ανάπτυξη ισχυρών συναισθηματικών δεσμών μεταξύ των απογόνων, αλλά και των γονέων μεταξύ τους.

Άλλα είδη αναπαραγωγής[]

Από τα παραπάνω διαφένεται ότι το φύλο έχει άμεση σχέση με την αμφιγονική αναπαραγωγή. Περισσότερο συγκεκριμένα με την αναπαραγωγή οργανισμών που διαθέτουν διαφορετικά γεννητικά όργανα.

Στη φύση υπάρχουν και άλλοι τρόποι αναπαραγωγής, ενώ μερικές φορές συνδυάζονται μεταξύ τους. Ένας άλλος τρόπος αμφιγονικής αναπαραγωγής εμφανίζεται σε κάποια ασπόνδυλα. Ενώ και αυτά παράγουν δύο ειδών γαμέτες ο κάθε οργανισμός παράγει και τα δύο είδη, ενώ κατά τη συνουσία γίνεται αμοιβαία μεταβίβαση του σπέρματος, όπως στους σκώληκες. Αυτοί οι οργανισμοί ονομάζονται ερμαφρόδιτοι. Άλλος ένας τρόπος αμφιγονικής αναπαραγωγής υπάρχει στα μικρόβια, όπου γεννητικό υλικό μεταβιβάζεται απο ένα νέο μικροοργανισμό σε ένα γηραιότερο.

Όσον αφορά τη μονογονική αναπαραγωγή υπάρχουν για παράδειγμα η εκβλάστηση στα φυτά ή η διχοτόμηση στους μικροοργανισμούς.

Η μονογονική αναπαραγωγή είναι σχετικά μία πιο απλή διαδικασία, γιατί καθορίζεται αποκλειστικά από έναν οργανισμό. Υπάρχουν, όμως και περιπτώσεις όπου η αναπαραγωγή είναι (ή μπορεί να γίνει) αμφιγονική, αλλά καθορίζεται από ένα συγκεκριμένο οργανισμό, όπως στις μέλισσες. Τότε μπορεί να παρατηρηθεί το φαινόμενο της παρθενογέννησης, όπου ένα ωάριο ή ένα ερμαφρόδιτο άνθος αυτογονιμοποιείται.

Τέλος, ένα επιπλέον είδος εξωτικής αναπαραγωγής είναι αυτό των ιών. Οι ιοί αναπαράγωνται παρασιτικά μέσω άλλων οργανισμών. Μόλις προσβάλλουν ένα κύτταρο, το μετατρέπουν σε εργοστάσιο παραγωγής ιών, και μόλις εκπληρωθεί η αποστολή τους το κύτταρο καταστρέφεται. Ας σημειωθεί ότι οι ιοί θεωρούνται ζωντανοί μόνο όταν αναπαράγονται.

Φυλοκαθορισμός[]

Το φύλο των ζώων και των ανθρώπων καθορίζεται γεννητικά από τα φυλοκαθοριστικά χρωμοσώματα. Αυτά τα χρωμοσώματα έχουν αξιοσημείωτα διαφορετικό σχήμα και μέγεθος από όλα τα υπόλοιπα, όπως φαίνεται στον καρυότυπο.

Κάθε ζώο έχει στον πυρήνα των κυττάρων του ένα (ή περισσότερα) ζεύγος με τα φυλοκαθοριστικά χρωμοσώματα.

Υπάρχουν δύο ειδών τέτοια χρωμοσώματα, το Χ και το Υ. Οι θηλυκοί οργανισμοί στα θηλαστικά φυσιολογικά έχουν ένα ζεύγος από Χ χρωμοσώματα. Οι αρσενικοί φυσιολογικά έχουν ένα ζεύγος από ένα Χ και ένα Υ χρωμόσωμα.

Οι γαμέτες δεν έχουν ζεύγη χρωμοσωμάτων, αλλά ένα μόνο χρωμόσωμα από το κάθε ζεύγος. Έτσι, όλα τα φυσιολογικά ωάρια έχουν ένα χρωμόσωμα Χ. Αντίθετα, τα σπερματοζωάρια έχουν είτε ένα χρωμόσωμα Χ ή ένα χρωμόσωμα Υ. Κατά τη γονιμοποίηση το φύλο του απογόνου καθορίζεται από το σπερματοζωάριο.

Η πιθανότητα το σπερματοζωάριο να έχει ένα από τα δύο χρωμοσώματα είναι οι ίδιες, για αυτό η πιθανότητα γέννησης άρρενος ή θήλεος είναι 50-50. Λογικά, αυτά τα χρωμοσώματα είναι υπεύθυνα για το φυλετικό διμορφισμό, δηλαδή για όλες τις διαφορές των αρσενικών και των θηλυκών οργανισμών.

Υπάρχουν και ορισμένες θεωρίες σύμφωνα με τις οποίες τα χρωμοσώματα δεν είναι οι αποκλειστικά υπεύθυνοι για το φύλο των οργανισμών. Το φύλο καθορίζεται και από τις ορμόνες που επιδρούν στον οργανισμό, όπως επίσης και από τη ψυχική και κοινωνική του ανάπτυξη. Συχνά θεωρείται ότι υπάρχουν πολλών ειδών φύλα, που μπορούν να συνυπάρχουν ταυτόχρονα και σε αναντιστοιχία μεταξύ τους.

Μερικά από αυτά είναι:

  • Γεννητικό φύλο: Καθορίζεται από τα χρωμοσώματα.(ΧΧ είναι θηλυκό, ΧΥ είναι αρσενικό)
  • Βιολογικό ή φαινοτυπικό φύλο: Καθορίζεται από το σωματότυπο του οργανισμού. Σπάνια αποκλίνει από το γεννητικό φύλο.
  • Κοινωνικό φύλο: Καθορίζεται από τη συμπεριφορά του οργανισμού. Αυτή η διάκριση στηρίζεται στην άποψη ότι υπάρχουν διαφορετικές συμπεριφορές οι οποίες αρμόζουν ή χαρακτηρίζουν κάθε φύλο.
  • Νομικό φύλο: Νομικά κάθε άνθρωπος έχει ένα φύλο με βάση το οποίο καθορίζονται ορισμένες γραφειοκρατικές ή υποχρεωτικές διαδικασίες (όπως η στράτευση).

Υποσημειώσεις[]

  1. Αιμιλία Ζίφα, Ζήσης Μαμούρης, Κατερίνα Μούτου, Βιολογία, πανεπιστημιακές εκδόσεις Θεσσαλίας, τα αγγειόσπερμα φυτά εμφανίζουν φυλετική αναπαραγωγή

Εσωτερική Αρθρογραφία[]

  • φυλογένεση
  • φυλοδιαχωρισμός

Βιβλιογραφία[]

Ιστογραφία[]


Ikl Κίνδυνοι ΧρήσηςIkl

Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες
σε αυτήν την εγκυκλοπαίδεια
ωστόσο, παρακαλούμε να λάβετε σοβαρά υπ' όψη ότι
η "Sciencepedia" δεν μπορεί να εγγυηθεί, από καμιά άποψη,
την εγκυρότητα των πληροφοριών που περιλαμβάνει.

"Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα
να έχουν αλλοιωθεί, βανδαλισθεί ή μεταβληθεί από κάποιο άτομο,
η άποψη του οποίου δεν συνάδει με το "επίπεδο γνώσης"
του ιδιαίτερου γνωστικού τομέα που σας ενδιαφέρει."

Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι
όλα τα άρθρα μπορεί να είναι ακριβή, γενικώς,
και για μακρά χρονική περίοδο,
αλλά να υποστούν κάποιο βανδαλισμό ή ακατάλληλη επεξεργασία,
ελάχιστο χρονικό διάστημα, πριν τα δείτε.



Επίσης,
Οι διάφοροι "Εξωτερικοί Σύνδεσμοι (Links)"
(όχι μόνον, της Sciencepedia
αλλά και κάθε διαδικτυακού ιστότοπου (ή αλλιώς site)),
αν και άκρως απαραίτητοι,
είναι αδύνατον να ελεγχθούν
(λόγω της ρευστής φύσης του Web),
και επομένως είναι ενδεχόμενο να οδηγήσουν
σε παραπλανητικό, κακόβουλο ή άσεμνο περιεχόμενο.
Ο αναγνώστης πρέπει να είναι
εξαιρετικά προσεκτικός όταν τους χρησιμοποιεί.

- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν

IonnKorr-System-00-goog



>>Διαμαρτυρία προς την wikia<<

- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)


Advertisement